Dziecięce stópki

***

Podstawy

Stopa składa się z 26 kości, ponad 100 mięśni i ścięgien i ponad 7200 zakończeń nerwowych. To także 250 000 gruczołów potowych, wydzielających około 280 ml wilgoci w ciągu dnia. Gdy mamy około 60 kg wagi, stopy amortyzują ciśnienie ok. 240 kg przy każdym kroku! Średnio dziennie robimy około 10 000 kroków, a w ciągu życia okrążamy Ziemię przynajmniej czterokrotnie!
Stopy pełnią trzy istotne funkcje: amortyzacji, stabilizacji oraz lokomocji, czyli przemieszczania. Chronią wyżej położone narządy ruchu, w tym szczególnie kręgosłup. Dodatkowo są narządem receptorowym, kontrolującym „wyczuwanie” podłoża. Stopy dla naszego ciała są tym, czym dla domu fundament czy opony w rowerze. Wszelkie zaburzenia odbijają się w rezultacie na stawach skokowych, kolanowych, biodrowych, a nawet dotykają samego kręgosłupa. Dlatego należy o nie dbać od niemowlaka (ciekawostka choć bardzo smutna są wyniki badań, które stwierdzają, że 80% dzieci rodzi się z prawidłowymi stopami, ale jedynie u 20% osób dorosłych są one zdrowe*).

Stopa malucha

Od pierwszego spojrzenie widoczne jest, że stopy niemowląt nie mają ukształtowanych sklepień, a ich duży palec w śmieszny, słodki sposób, odstaje od reszty palców. Wnętrze stopy wypełnione jest tkanką tłuszczową, która zaczyna zanikać, gdy dziecko stawia pierwsze kroki, czyli około 1 roku życia. Stopy malucha mają płaskostopie, ale na tym etapie rozwoju jest to płaskostopie fizjologiczne, prawidłowe dla danego momentu rozwoju. Warto wiedzieć, że chrząstki stóp są miękkie, a zamieniają się w szkielet kostny od 6 roku życia. Swą ostateczną formę przybierają wraz z ukończeniem wzrostu kostnego, około 12 – 14 roku życia. Stopy dziecka tak jak jego całe ciała, zmienia się wraz z rozwojem.
Pierwszy rok życia dziecka jest okresem kluczowym dla sprawności psychoruchowej, w tym stóp. Pamiętajmy, że wszelkie nieprawidłowości i zaniedbania w okresie niemowlęcym będą miały swoje odzwierciedlenie w przyszłym życiu.

Pierwsze buciki dla dziecka

Zakup pierwszych butów powinniśmy odłożyć do momentu, gdy dziecko już samodzielnie chodzi. Dopóki dziecko nie zacznie chodzić, nie należy mu zakładać także skarpet z usztywnioną podeszwą - wystarczą jedynie z ciepłej bawełny lub cienkiej wełenki. Stopa dziecka nie ma wtedy kontaktu z podłożem. Więzienie stóp w obuwiu czy usztywnionych skarpetach zaburza jej prawidłowy rozwój i hamuje poznawanie otoczenia i podłoża. Aczkolwiek o ile możemy pozwolić, aby pierwsze kroki w domu dziecko stawiało bez obuwia, o tyle podczas samodzielnego chodzenia powinno mieć obuwie.
Pamiętajmy, że ogromnym błędem jest kupowanie 4 – 5 miesięcznemu dziecku bucików. Po pierwsze takie buciki leżącemu bobasowi niczemu nie służą, po drugie krępują ruchy stopy zaburzając kolejne etapy jej desensytyzacji (czyli stopniowej utraty wrażliwości na bodźce zewnętrzne). Około 8 miesiąca następuje szczyt „odczulania” stopy. To jest moment, gdy maluch robi tz. muchę – pocierając stopy o stopę, chwyta stopę rączkami, ściąga sobie skarpety i ładuje palec do buzi. Wszystkie te etapy służą przygotowaniu stóp do obciążenia, do stania, do przemieszczania się bokiem przy meblach, a w końcu do upragnionego chodzenia.

1. BUCIKI DZIANINOWE, 2. SANDAŁY CHERRY LIGHT BLUE

Bezpieczne buciki

• powinno mieć szerokie oraz wysokie przody bucików, tak aby nie ugniatały ruchliwych paluszków dziecka
• antypoślizgowe zabezpieczenia, które dba o bezpieczeństwo malucha
• naturalne i przewiewne materiały zapobiegają przepoceniu stopy i dbają o odpowiedni mikroklimat (brak zarazków, które powstają w wyniku ciepłego i wilgotnego środowiska)
• obuwie powinno być nowe, a nie używane po starszym rodzeństwie, ponieważ buty zapamiętują kształt stopy
• podeszwa powinna być elastyczna, zginając się w 1/3 części, a nie w środku
• rozmiar bucika powinien być prawidłowo dostosowany - zarówno za małe, jak i za duże obuwie może być niebezpieczne. Bucik powinien być dłuższy od stopy 6-12mm

1. TRAMPKI TINY X SUPERGA HEARTS & STARS KIDS, 2. SANDAŁY BIO CUERDAS NATURAL

Dziecko, a chodzenie boso

Często słyszymy, że dziecko powinno jak najczęściej chodzić boso. Prawdą jest, że dziecko jak najwięcej powinno chodzić boso po naturalnym podłożu, jakim jest trawa czy piasek. Tylko wtedy stopa ma szansę na trójwymiarową pracę. Natomiast w domu, gdzie podłoga jest twarda stopa zachowuje się inaczej. Nie ma możliwości na pracę w trzech płaszczyznach, nie ma także amortyzacji i wszystkie reakcje od podłoża, które powstają podczas chodu czy biegu oddziałują negatywnie nie tylko na stawy stóp, ale także kolan i wyższe partie ciała.

* Brian Rothbart, Forever free form chronic pain, 2009

***